Encontro da mulher cristã na língua holandesa fez 70 anos de história – “70ste Christenvrouwendag in Brasil”
Na quarta-feira dia 23 de outubro de 2024 aconteceu um evento muito especial para a comunidade holandesa no Brasil, pois pela 70ª vez mulheres cristãs das colônias ABC (Arapoti, “Batavo” – Carambeí e Castrolanda) se reuniram para comemorar sua união na fé.
O “Christenvrouwendag” (dia da mulher cristã) é organizado anualmente em outubro, sendo que na parte da manhã, após a recepção com café, acontecem uma meditação, uma palestra, cânticos e orações. Após o almoço há espaço para uma caminhada e encontros entre as mulheres que vem de diversas regiões do Brasil. A programação da tarde inclui o canto do hino oficial “Bondslied”, cantado desde 1956, e apresentações artísticas e atividades lúdicas.
Esta união das senhoras se mantém desde 1953, ano em que as mulheres da associação cristã de Carambeí convidaram as mulheres da colônia Castrolanda, recém instalada a 30 km de distância, para estarem com elas na escola de Carambeí no primeiro “Bondsdag”, como o dia era chamado no início. As fundadoras destes encontros foram as esposas dos pastores de Carambeí e Castrolanda, as senhoras Odette Moesker (Detje Moesker-Jonkman 1910-1985) e Charlotte Muller – Sisco (1900 – 1997).
Nas reuniões das senhoras holandesas elas têm utilizado basicamente a sua língua materna para a comunicação, as palestras e os hinos, fora algumas exceções, pois bem no início também eram cantados hinos na língua portuguesa para treinar, e as boas-vindas aconteciam também em português e até em alemão, nas ocasiões em que havia participantes da colônia de Witmarsum.
As mulheres cristãs tiveram esse encontro anual imperdível marcado em suas agendas sempre alternadamente nas três colônias. As senhoras de Arapoti se juntaram ao evento no ano de 1960, quando foi fundada esta terceira colônia holandesa no Paraná. As senhoras em geral providenciavam um vestido novo para a ocasião, que com o tempo se estabeleceu na terceira quarta-feira do mês de outubro. Mesmo quando as mais jovens também foram participando do encontro, muitos costumes foram mantidos na organização deste dia.
Somente nos anos 2020 e 2021 não foi possível manter a tradição, devido à pandemia COVID 19. Em 2022 as senhoras se encontraram pela 68ª vez em Carambeí, com o tema do dia Mulheres da Bíblia. No ano passado Arapoti recebeu o grupo de mulheres em sua comunidade com o tema: “In de bloei van je leven”, destacando o desenvolvimento dos talentos, assim como a beleza das flores.
Castrolanda foi a comunidade anfitriã desta 70ª edição com o tema Ciclos da Vida, recebendo as 140 mulheres inscritas no salão do Memorial da Imigração Holandesa (moinho “De Immigrant”). Para a programação da manhã as senhoras se locomoveram até o templo da Igreja Evangélica Reformada, onde Ina Nienhuys iniciou trazendo algumas lembranças de encontros passados e também trouxe uma meditação baseada em Eclesiastes 3:5, que fala do tempo de espalhar pedras e do tempo de ajuntá‑las.
Em seguida as pessoas presentes puderam ouvir uma mensagem de vídeo da pastora Marianne Paas, que no passado havia palestrado em um dia das mulheres. A contribuição de Carambeí intitulada “Seizoenen in je leven” foi proferida por Antje Jacobi, falando sobre as estações em nossa vida, e o coral feminino de Arapoti apresentou duas músicas, sendo: “In de Morgen” e “Diep, diep aan Uwe Voeten”.
A psicologia Tatiana Pianaro conduziu a palestra “Vivendo Ciclos com Sabedoria” explicando como dentro de cada ciclo passamos por experiências pessoais, que nos dão entendimentos, os construtores de nossa existência e história. Com base em alguns exemplos de construções que fazemos de nós mesmas e de nossa realidade, a palestrante mostrou que a sabedoria nos dá entendimento certo a partir da verdade, do amor e da soberana vontade de Deus, com o Seu plano maior para cada vida.
Todo ano é recolhida uma oferta especial para uma entidade social ou assistencial, que neste ano foi realizado para a compra de utensílios de cozinha para o CACJ (Centro de Atendimento à Criança e ao Jovem) em Castro.
Antes do almoço a Dra. Marilda de Oliveira proferiu uma oração de agradecimento e todas as damas se concentraram novamente no salão do moinho para se alimentar. Após o intervalo Gerda van Arragon iniciou a programação da tarde, que incluiu hinos especiais e lembranças de costumes e acontecimentos históricos dos encontros.
Christa Bouwman e Marina van der Vinne conduziram as participações especiais com o intuito de voltar no tempo e as variadas apresentações artísticas de mulheres da comunidade de Castrolanda. As peças tinham como base as informações obtidas nos registros em atas dos próprios encontros das senhoras e atas dos encontros das associações de senhoras cristãs. O público feminino se entreteve com números de playback, vídeos, esquetes, cantos, homenagens e danças folclóricas. Neste dia teve até bolo de aniversário e muitas guloseimas típicas para acompanhar o café da tarde. Desta forma houve um entrosamento muito agradável entre as várias gerações no compartilhamento das vivências e no divertimento em conjunto.
Para encerrar, as senhoras Netty van Westering e Roselin de Best de Carambeí leram um poema ABC bem apropriado e especial sobre os “Christenvrouwendagen”, convidando também todas as damas presentes para o Encontro da Mulher Cristã na língua portuguesa, que acontece no último sábado do mês de maio. Em 2025 a 28ª edição deste encontro será na Igreja Evangélica Reformada Betel em Carambeí.
Em 1953 as imigrantes holandesas começaram a se unir organizando os encontros anuais e assim se fortalecendo na fé. Novamente, 70 anos depois, novas gerações de amigas puderam se reencontrar e refletir sobre coisas importantes da vida, relembrar os ciclos que já se passaram e como a união cristã feminina fez história nas comunidades de origem holandesa.
Por Marina van der Vinne para a ACBH.
Fotos por Renata de Boer e Grupo Folclórico Infantil Holandês de Castrolanda.
Segue relato em holandês de Christa Bouwman sobre o mesmo evento:
70º Encontro de mulheres “Christenvrouwendag”
Hora da música criada sobre o dia da mulher na história
Programação da manhã no templo
Programação variada na parte da tarde
Grande número de mulheres participou do encontro.
Primeira apresentação do Grupo Folclórico Infantil Holandês de Castrolanda
Woensdag, 23 oktober – de 70ste (en laatste?!?!) Christenvrouwendag gehouden in Castrolanda met als thema “Levenscyclussen”.
Vanaf 09:00 uur begon de ontvangst en koffiedrinken in de Molenzaal. Elke tafel was voorzien met mooie bloemstukjes en in de kerk stond ook een prachtig bloemstuk dat ons levenscycli representeerde. Het morgenprogramma in het kerkgebouw bestond uit opening door de presidente Ina Nienhuys, zingen, gebed, meditatie, gedicht – Carambei, koortje – Arapoti, collecte ten bate van de CACJ (opvangcentrum Centro de Atendimento à Criança e Jovem) Jardim Colonial met uitleg door de presidente Silvia Kassies en de lezing door Mevrouw Tatiana Pianaro, psychologe en ons domineesvrouw. De gekozen bijbeltekst was: “Door wijsheid wordt het huis gebouwd, en door verstandigheid staat het stevig. Door kennis worden de kamers gevuld met allerlei kostbare en mooie dingen.” uit Spreuken 23:3,4. Johannes Calvijn (1509-1564) liet ons al weten dat: De hele inhoud van onze wijsheid bestaat eigenlijk maar uit twee delen: de kennis van God en de kennis van onszelf. Een zin die de lezing samenvat zou deze kunnen zijn: We kunnen onze belevenissen niet veranderen, maar we kunnen wel ons begrip erover bijstellen.
Na de middagpauze eerst een groepsfoto maken – het moest in de zaal, want na een paar zonnige dagen viel er een flinke bui toen we nog in de kerk waren en het bleef verder de middag ook regenen; dus op de natte en gladde trap voor de molen ging het niet lukken met 141 dames in keurige Vrouwendagoutfits. Toen ook nog groepsfotos per leeftijd/decennia: >90 jaar, 81 – 90 jaar, … <49 jaar!
Het middagprogramma werd ingeleid door Gerda van Arragon en natuurlijk ontbrak het Bondslied niet.
En, u weet, waar het hart vol van is, loopt de mond van over …
Marina van der Vinne en ik waren uitgenodigd om het middagprogramma te verzorgen, de laatste twee maanden zijn we er flink mee bezig geweest, dus, ik kan er goed over meepraten – schrijven in dit geval!
Wij hebben de opdracht gekregen om de middag te vullen met leuke dingen die al eerder opgevoerd zijn in deze 70 jaren, om herinneringen op te halen en helemaal TERUG IN DE TIJD te gaan. Maar het is uiteindelijk een mengelmoes geworden, daardoor hebben we het ‘Vrouwen(dag) potpourri’ genoemd. En we hebben het voorrecht gehad om te kunnen rekenen op de waardevolle bijdrage van vrouwen met verschillende gaven.
Om een goed beeld te kunnen vormen van de vrouwendagen hebben we de boeken onderzocht. Er waren prachtige uitgestalde panelen in de hal van de Molen met informatie zoals datum, ontvangende kolonie, onderwerp, spreker, middagmaaltijd en programma en hoeveelheid deelneemsters over elk jaar van de 70 gehouden Vrouwendagen! De gegevens die daarop stonden kwamen grotendeels uit de boeken met verslagen van Christenvrouwendagen en bestuursvergaderingen van de Vrouwenverenigingen, presentielijsten en programma’s. De verslagen en de programma’s die bijna allemaal bewaard zijn gebleven zijn heel waardevolle bronnen van informatie. Hier zien we hoe georganiseerd de vrouwenverenigingen van de drie ABC kolonies te werk gingen, met bestuursvergaderingen en kadervergaderingen.
Gedurende de middag konden we ons vermaken met korte videos over damesmode en levenscycli, playback nummers, zoals Meisjesdag van K3, De Openstaande Kraan van Ja Zuster, Nee Zuster en God Zijn Telefoonlijn, sketches Bondbestuur Komt Bij Elkaar en De Perfecte Kerk, het eerste optreden van de Grupo Folclórico Infantil en als laatst kwam boer Harrie nog even langs, die ook een woordje wilde zeggen, daar hij zoveel vrouwen bij elkaar zag zitten.
Als je zo rondkeek zag je allemaal hele nette dames, in keurig, nieuwe kleren, haar in de krul, zelfs make-up en bijpassende tasjes. Dat de vrouwen er goed bijlopen op de Vrouwendag is niet veranderd, sinds het begin. Naar de Vrouwendag gaan was in de beginjaren hét uitstapje van het jaar! Daarvoor maakte of kocht je een nieuwe jurk. Maar, het is weleens voorgekomen dat iemand anders nou juist dezelfde stof mooi vond waar jij ook verliefd op was geworden… en dat je elkaar dan trof op de Vrouwendag gekleed in dezelfde print. Dit overkwam (dit jaar zeker niet toevallig) een paar dames weer, en nog wel twee van elke kolonie! Was best grappig die dames in (ouderwetse) bijpassende stoffen!
Wij wilden de 70ste verjaardag van de Christenvrouwendag natuurlijk goed vieren. Helaas was er geen enkele dame aanwezig die ook in 1953 erbij was in Carambeí. Maar zoals de Vrouwendag dit jaar 70 is geworden, waren er ook drie vrouwen in ons midden die dit jaar dit jubileum bereikt hebben! Sineke Verburg uit Arapoti, Janete van der Vinne en Geertje Salomons uit Castrolanda hebben een kaarsje op het podium uitgeblazen en geholpen met het delen van de taart aan het publiek.
Even een toepasselijk gesprek uit de Bondbestuur Komt Bij Elkaar sketch:
-Ik geloof dat alles goed geregeld is voor de komende vrouwendag.
-Het is altijd weer een feest op zo’n dag. Al die fleurige, kleurige dames met blijde gezichten weerzien. Zo’n dag betekent heel veel voor alle dames van de kolonies Carambeí, Castrolanda en Arapoti, en natuurlijk ook voor de vele verstrooiden in het land!
-We voelen altijd weer een band met elkaar, het is een bijzondere dag vol ontmoetingen en ontspanning voor alle vrouwen.
-Vergeet niet dat er ook gespannen vrouwen rondlopen om alles in orde te maken …
Bij deze maak ik gebruik van de gelegenheid om alle vrijwilligsters te bedanken voor hun bijdrage.
Als slotwoord verzorgden twee dames uit Carambeí een VROUWEN(dag) ABC. (ik hoop dat het ergens in dit blad geplaatst wordt!)
Na het dankgebed zongen we:
Ga nu heen in vrede
Ga en maak het waar
Wat wij hier beleden samen met elkaar
Neem van hieruit vrede
Vrede mee naar huis
Dan is vanaf heden
Christus bij u thuis
Ga nu heen in vrede
Ga en maak het waar
Om nog (weer) eens over na te denken …
-De enige perfecte kerk, is de kerk waar wijzelf niet naar toe gaan!
Een kerk is geen entiteit op zichzelf. Het is een weerspiegeling van de mensen die deel uitmaken van de kerk. Zolang onvolmaakte mensen een kerk vormen, zal een kerk onvolmaakt zijn.
-Het leven is voortdurend in beweging – verandering is de wet van het leven.
Ons leven bestaat uit cycli, elk met zijn eigen begin, midden en einde. Als het ene hoofdstuk eindigt, volgt er een ander. En nog één. En nog weer één. Sommige beloven tranen, andere zuchten van geluk. Maar er is altijd een nieuwe scène, een nieuwe fase en nieuwe verrassingen.
Als je begrijpt dat het leven uit cycli bestaat, krijg je vrede met alles wat komt en alles wat gaat. Dus accepteer het einde en geniet van ieder begin, in de wetenschap dat niets in het leven zeker of definitief is.
In het jaar 1989 werd door mevrouw Gezina Rabbers-van de Scheer gezongen tijdens de 37e Vrouwendag dat het oor van onze Vader altijd geopend is en wij altijd bij Hem kunnen komen. 35 jaar later zong dochter Gea Rabbers Groenwold weer, dat God nog steeds bereikbaar is, dag en nacht voor elk die ’t aI van Hem verwacht. Want zijn telefoonlijn is nog steeds perfect en nooit ontstaat er een defect.
Met deze zekerheid sluit ik dit keer.
God Zijn telefoonlijn is nooit in gesprek
en aan tijd voor spreken heb je nooit gebrek.
Hemelse centrale, vrij voor jou en mij.
Als je dus in zorgen komt, gebruik dan deze lijn.
Telefoon naar glorie, o wat is het fijn,
om met God contact te hebben door de lijn
die door Hem gelegd is voor elk kind van Hem.
Met Hem mag je spreken, want Hij luistert naar jouw stem.
Er wordt niets gerekend, jouw gesprek is vrij.
Deze lijn moet dienst doen juist voor jou en mij.
Wachten is niet nodig, zeg het ver en wijd.
God geeft altijd antwoord en Zijn antwoord komt op tijd
Krijg je soms geen antwoord aan de hemellijn?
Wat zou dan de reden van de storing zijn?
Zeg Hem wat verkeerd ging, God is op Zijn troon.
Dan krijg jij weer antwoord door de hemeltelefoon.
Relato publicado na revista De Regenboog n.º 307, nov. de 2024 – Castrolanda Nieuws.
Voltar para a página: Notícias
